Seminarium Świeradów 2017

Autor: Danuta Szczypka

 

Śląsk bez granic to temat polsko-niemieckiego seminarium, które odbyło się w Hotelu Sudetia w Świeradowie Zdroju w dniach od 18-19 marca 2017 roku. W jego ramach skupiono się na dwóch głównych zagadnieniach: reformacja i jej dziedzictwo oraz pokonywanie barier i uprzedzeń w relacjach polsko-niemieckich.

Autor: Dr. Lars-Arne Dannenberg
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017
 

Reformacja dotarła na Śląsk wyjątkowo wcześnie, w pewnym stopniu przeskakując Księstwo Saksonii, gdzie książę Jerzy jako nieubłagany przeciwnik Lutra pozostawał przy starej wierze.

Już w roku 1524 pastor Johannes Hess głosił kazania w nowej wierze w kościele św. Magdaleny we Wrocławiu. Hess, pochodzący z Norymbergi, studiował w Wittenberdze i przy tym też poznał Lutra. W roku 1523 został powołany na proboszcza kościoła św. Magdaleny przez wrocławską radę miejską. 

Wrocław liczył około 20 000 mieszkańców i był zdecydowanie największym miastem Śląska. Ale co właściwie oznacza Śląsk?

Autor: Arkadiusz Lisowski
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017
 

W tym roku obchodzimy wspaniały jubileusz Kościołów protestanckich, którym jest pamiątka 500-lecia Reformacji. W swoim krótkim wystąpieniu pragnę jedynie ograniczyć się do wybranych elementów dotyczących wpływu protestantyzmu na architekturę i sztukę kościelną, literaturę i język narodowy, edukację oraz kulturę muzyczną. Elementy te to tylko przykłady wkładu nowych prądów duchowych, myślowych i budujących na nich prądów kulturowych. Nie jesteśmy w stanie w ramach tego seminarium przeanalizować bogactwa kulturowego, jakie po sobie pozostawiła Reformacja, bogactwa, które podobnie do zdania, że Kościół powinien stale się reformować, przez wieki stawało się aktualnym wyrazem wdzięczności Bogu i wierności Jego Słowu, a w kulturze znajdowało właśnie odzwierciedlenie dla obu jakże ważnych treści codzienności wyznaniowej.

Autor: Alfred Theisen
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017
 

Tadeusz Mazowiecki, uhonorowany Nagrodą Mostu w Görlitz jesienią 2011 roku powiedział: „Pokój to nie stan, lecz ciągłe zadanie i wyzwanie”. I w ten sposób już sami sobie odpowiadamy na pytanie, czy Śląsk to most, czy też dynamit między Niemcami a Polakami. To zależy od ludzi, od nas, gdyż Śląsk, atrakcyjna krajobrazowo i niezmiennie prosperująca ekonomicznie kraina mostów nad Odrą, wciąż na nowo była na przestrzeni dziejów jednym i drugim kością niezgody i mostem, nie tylko między Niemcami a Polakami, lecz na przykład także między Prusami a Habsburgami, między katolikami a protestantami.

Autor: Jan Puczek
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017

 

Dziękuję za zaproszenie na tak ciekawe seminarium. Trudny to dla mnie do spełnienia zaszczyt. Moja prelekcja będzie miała charakter popularyzatorski, informacyjny, stąd jej skrótowa i uproszczona treść.

Śląsk, łacińskie Silesia, niemieckie Schlesien, czeskie Šlesko - to kraina geograficzno-historyczna położona w środkowym i górnym dorzeczu Odry oraz górnym biegu Wisły, na odcinku około 50 km od jej źródeł. Granice Śląska to: Sudety i Brama Morawska, Karpaty Zachodnie - Beskid Śląski, wododział Odry i Warty. Powierzchnia Śląska, wliczając również część należącą do Republiki Czeskiej, to około 40 000 km2.

Autor: Juliusz Gardawski
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017

 

Niniejszy tekst skupia się na opisie losów rodziny Krusche, którą można uznać za typową dla jednego z nurtów procesów polonizacji rodzin niemieckich, imigrujących do Królestwa Polskiego w latach 1815-1830 w wyniku działalności osadniczej prowadzonej przez rząd autonomicznego Królestwa Polskiego (Królestwa Kongresowego). Droga polonizacji wiodła od rzemieślników-drobnych przedsiębiorców do właścicieli fabryk. W ich rodzinach procesy polonizacji następowały w 3-4 pokoleniu, rzadko też obejmowały wszystkich członków rodzin. Oczywiście obok tej drogi były i inne, w wyniku których pojawiły się w Polsce liczne grupy wykwalifikowanych majstrów i robotników czy osadników wiejskich. Referat zakończę krótkim szkicem poświęconym rodzinie spowinowaconej z Kruschami – rodzinie Bursche.

Autor: Marita Benke-Gajda
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017
 

Mówiąc o ceramice regionu Dolnego Śląska, a szczególnie o obszarze regionu bolesławieckiego można odwołać się do przeprowadzonych przez archeologów, współpracujących z Muzeum Ceramiki, odkryć sięgających XIV wieku. Nas jednak interesować będzie wyjątkowe zjawisko kulturowe, jakim jest współczesna ceramika użytkowa, będąca kontynuacją ceramiki lat 20/30 w czasie jej największego rozwoju. Szczególnym przypadkiem ciągłości w znaczeniu technologicznym i artystycznym może być fabryka o nazwie „Ceramika artystyczna”, będąca w prostej linii spadkobierczynią tradycji przedwojennej fabryki Juliusza Paula i syna.

Autor: Emilia Strzałek
Wykład na seminarium w Świeradowie Zdroju, 18-19.03.2017
 

Das Miteinanderteilen des Raumes, der Kultur und der Sprache: Polen, Schlesier und Deutsche in Oppelner Schlesien

Nie czuję się kompetentna do wygłaszania tutaj wykładu o historii i współczesności Mniejszości Niemieckiej. Mogę Państwu opowiedzieć tylko o swoich osobistych doświadczeniach jako członkini tej mniejszości. Z drugiej strony dystans przestrzenny i czasowy pomaga mi w spokojnym obserwowaniu i ocenianiu pewnych procesów... Tutaj kilka uwag na temat mojego punktu widzenia rozwoju MN na Śląsku Opolskim. Dokładniej mówiąc, w mojej rodzinnej wsi Izbicko/Stubendorf.